Οι Ίωνες, Η Ιωνία και ο Όμηρος
Σύμφωνα με τη μυθολογία οι Ίωνες πήραν την ονομασία τους από τον Ίωνα ο οποίος ήταν γιός του Ξούθου (γιου του Έλληνα ο οποίος είχε πατέρα τον Δευκαλίωνα και μητέρα την Πύρρα).
Πριν το 1100 π.χ. οι Ίωνες ήταν εξαπλωμένοι μεταξύ της βορειοανατολικής Πελοποννήσου της Αττικής και της Εύβοιας. Μετά την κάθοδο των Δωριέων μετακινήθηκαν ανατολικά δημιουργώντας αποικίες στα νησιά του Αιγαίου και στην κεντρική Μικρά Ασία, στην περιοχή που είναι γνωστή ως Ιωνία. Σημαντικότερες αποικίες ήταν η Μίλητος και η Έφεσος.
Η διάλεκτος την οποία μιλούσαν οι Ίωνες ήταν η ιωνική, η οποία αποτελεί τη γλώσσα της επικής ποίησης. Ιστορικοί όπως ο Ηρόδοτος και ποιητές όπως ο Τυρταίος , ο Αρχίλοχος και άλλοι έγραφαν και χρησιμοποιούσαν την ιωνική διάλεκτο.
Μεγάλες μορφές γεννήθηκαν, έζησαν και δημιούργησαν στην Ιωνία όπως ο Θαλής ο Μιλήσιος, ο Όμηρος και άλλοι. Για τον Όμηρο επτά πόλεις ερίζουν για την καταγωγή του, με επικρατέστερες τη Σμύρνη και τη Χίο. Ως γονείς του αναφέρονται ο Μαίων και η Κριθηίδα και λέγεται ότι το πραγματικό του όνομα ήταν Μελησιγένης, επειδή γεννήθηκε κοντά στον ποταμό Μέλητα της Σμύρνης και ότι πήρε αργότερα το όνομα «Όμηρος», είτε επειδή ήταν τυφλός, είτε επειδή ήταν όμηρος των Κολοφωνίων στον πόλεμο με τη Σμύρνη.
Εκτός από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, στην αρχαιότητα αποδόθηκαν στον Όμηρο και άλλα έπη του τρωικού κύκλου, αρκετοί θρησκευτικοί ύμνοι, η επική παρωδία Βατραχομυομαχία και μια κωμική διήγηση για έναν χαζό ήρωα, τον Μαργίτη. Στον Όμηρο αποδίδονται και δύο προφανώς ψευδεπίγραφα επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας (VII 153 και XIV 147).
Η σύγχρονη έρευνα, δέχεται τον Όμηρο σαν πραγματικό πρόσωπο, τοποθετεί δε τη ζωή του στον 8ο αι. π.Χ. και θεωρεί πιθανό ότι ήταν Ίωνας αοιδός, συνεχιστής μιας μακραίωνης παράδοσης προφορικών ηρωικών αφηγήσεων, που συνέθεσε την Ιλιάδα γύρω στο 750 π.Χ. και την Οδύσσεια γύρω στα 710 π.Χ.